Flevotin, Ambacht als passie

Geschiedenis van tin

Geschiedenis van tingieten is het maken van voorwerpen van tin door het gesmolten metaal in een mal te gieten.

Dat tin zo bruikbaar is voor het gieten, komt onder andere door het lage smeltpunt van 505 K, dat wil zeggen 232 °C. Een tinnen voorwerp moet dan ook nooit in de oven gebruikt worden. Het heeft echter ook te lijden van tinpest; een verandering van kristalstructuur tussen de 13 en 16 °C. In een gematigd klimaat wordt deze temperatuurgrens nog al eens gepasseerd, wat vooral effect heeft op tinnen orgelpijpen in weinig verwarmde kerkgebouwen.

De tingieter dient een tinlegering te gebruiken die veel tin bevat, namelijk minimaal 92% tin, aangevuld met koper of antimoon. Vanwege de giftigheid wordt lood niet meer in tinlegeringen gebruikt.

Het tin wordt gegoten in een mal van brons. Brons heeft een goede warmtegeleiding, zodat het vloeibare tin snel afkoelt. De mal wordt opengemaakt en het gestolde tin wordt eruit geklopt. Tin kan ook gegoten worden in vormzand. Daarvoor wordt eerst een model van het voorwerp in het zand afgedrukt.

Gegoten voorwerpen

Gegoten voorwerpen van tin hebben een grote rol gespeeld in het huishouden. Tinnen borden, lepels, kannen en schalen waren zeer gebruikelijk. Op stillevens uit de Gouden Eeuw staan deze voorwerpen veel afgebeeld. Tinnegerei is echter bewerkelijk en vergt wat onderhoud. Het werd steeds vaker verdrongen door aardewerk. Een nadeel van tin is zijn gevoeligheid voor oxidatie. Zuur fruit kan bijvoorbeeld vlekken veroorzaken.

Gegoten voorwerpen die aan bepaalde normen voldeden werden vanouds gemerkt met een stempel in de vorm van een engel. Dit wordt engeltjestin genoemd.

Behandeling

Pas gegoten tin glimt sterkt en lijkt daarmee op zilver. De glans kan versterkt worden door het te polijsten. Daarbij kan het voorwerp behandeld worden met een waslaag.

Als het tin onbehandeld blijft krijgt tin na verloop van jaren een doffe huid, die in Nederland echter veel gewaardeerd wordt. Dit oxidatieproces kan echter ook kunstmatig versneld worden. Door het tin te poetsen met zilverpoets of tandpasta kan de glans behouden blijven. Bij tin dat weinig in de hand genomen wordt is een jaarlijkse poetsbeurt voldoende.

Een tinnen vaas kan tegen kalkaanslag uit het water beschermd worden door deze voor gebruik in te smeren met wat vaseline.

Tingieten momenteel

Een voorbeeld van een Nederlands bedrijf dat het tingieten beoefent is Flevotin uit Zeewolde.

ADRES

Tingieterij Flevotin
Baardmeesweg 37/39
3899XT Zeewolde

facebook.png

CONTACT

T: 036-522 29 02
E: info@flevotin.nl

busidee_logo.png

OPENINGSTIJDEN

Ma t/m vrij van 08:00 t/m 17:00
Zat van 09:00 t/m 16:00
Zon en op feestdagen gesloten

thuiswinkelkeurmerk.png